WAT MOET JE ZEKER BEKIJKEN IN GEMONA & VENZONE?

​

 

Deze twee middeleeuwse dorpjes zijn door de eeuwen heen eigenlijk altijd met elkaar verbonden geweest. In de middeleeuwen vanwege hun belangrijke rol bij het bieden van onderdak aan de Pelgrims die hierlangs kwamen op weg naar de heilige stad Rome. Maar dat niet alleen het waren toen ook kleine handelssteden waar de handelaren in wat voor goederen dan ook verplicht werden om te stoppen gedurende hun reis naar het Noorden of Zuiden.

 

MIDDELEEUWSE HANDELSSTEDEN

​

De plaatsen liggen niet ver van de rivier Tagliamento wat vroeger eigenlijk de ‘snelweg’ van deze regio was. De markthandelaren en kooplui liepen langs de oevers van de rivier en moesten tol betalen om de brug te mogen oversteken. Maar dat niet alleen. Al snel wisten de twee dorpjes dit uit te buiten door ook een soort overnachtingsbelasting te vragen, de zogenaamde ‘Niederleg’. De handelaren vaak afkomstig uit het huidige Oostenrijk werden verplicht hier een nacht door te brengen en moesten hun waren en goederen dan opslaan (neerleggen wat in het Duits Niederleg werd genoemd) en daar werd geld voor gevraagd. Zo profiteren de ‘ostelli’ (herbergen) hiervan maar ook de ‘osterie’ (de restaurants) en werd iedereen er rijker op. Hun rol werd minder belangrijk toen de stad Udine in de 13e eeuw het recht kreeg om een wekelijkse markt te houden. Al gauw besloot de kooplui iets verder door te lopen naar de meer centraal gelegen stad Udine wat al snel in omvang groeide.

​

 

DE AARDBEVING VAN 1976

​

In meer recentere tijden heeft de aardbeving (of beter gezegd aardbevingen) van 1976 deze dorpjes voor altijd op de kaart weten te zetten voor de Italianen uit de andere regio’s die vaak nog geeneens wisten waar nou precies Friuli Venezia Giulia ligt, laat staan gehoord hadden van deze twee dorpjes. De aardbeving van 6 Mei 1976 had een magnitude van 6.5 op de schaal van Richter. Het epicentrum lag onder de berg Gemonese naast het dorpje Gemona niet ver van Venzone. In 1 minuut tijd zakten bijna alle gebouwen en huizen in elkaar waarvan er velen al eeuwen oud waren. De aardbeving van 6 Mei zorgde voor bijna 1000 doden en vele gewonden. De grote naschokken van 11 en 15 September waren iets minder sterk, een magnitude van 5.8 op de schaal van Richter, maar hebben gelukkig niet voor meerdere slachtoffers gezorgd.

 

HET 'MODEL FRIULI'

​

De Friulanen zouden de Friulanen niet zijn als ze niet met verzamelde krachten en goede moed de handen uit de mouwen staken. Al gauw ontstond het ‘Model Friuli’ waarbij gekozen werd om eerst ervoor te zorgen dat de mensen terug konden gaan naar hun werk, daarna hun oude huizen terugkregen en pas als laatste de kerken weer werden opgebouwd. Dit om te voorkomen dat de bevolking ging verhuizen en het gebied leeg zou lopen.

Zo geschiedde het. De historische gebouwen werden waar mogelijk steen voor steen uit elkaar gehaald, genummerd, en weer op dezelfde plek terug gelegd tijdens de herbouw. Het resultaat is verbluffend.

 

PRACHTIG HERBOUWD

​

Als je nu door deze stadjes loopt zou je niet zeggen dat hun kerken en gemeentehuizen en gewone huizen ooit als zandkastelen in elkaar zijn gestort.

Ze zijn echt de moeite waard om te bezoeken. Beiden zijn in één dag goed te doen. Vooral Venzone geeft je het idee als een acteur op de set van een middeleeuwse film te lopen. Hier bevindt zich ook het museum ‘Tiere Motus’ wat aardbeving in het Friulaanse dialect betekent. Je kunt hier aan de hand van video’s en foto’s zien hoe Venzone herrezen is na dit fatale jaar.

 

DE MUMMIES VAN VENZONE

​

Als je dan toch in Venzone bent en je hebt de Dom bekeken, loop dan even naar de overkant naar het kleine ronde kerkje recht tegenover. Hier kun je namelijk de mummies van Venzone bekijken. Deze mummies zijn ontdekt tijdens opgravingen in de 19e eeuw. Het is een beetje een luguber verhaal maar deze mummies hebben zich gevormd dankzij een parasitaire schimmel die in de bodem zit, genaamd "Hipha Bombicina Pers", welke erin slaagt het lichaam in een jaar tijd geheel uit te drogen en van de de huid perkament te maken. Het gaat om een tiental mensen uit de Middeleeuwen die hier op een oude, niet langer bestaande, kerkhof begraven lagen. Voor de entree heb je een muntje nodig dat je voor € 1,50 kunt kopen bij de dichtbij gelegen cafés, winkeltjes of Info Point. 

​

FIETSROUTE ALPE ADRIA RADWEG

​

Venzone en Gemona liggen ook op de fietsroute Alpe Adria fietsroute welke in 2015 uitverkozen is tot beste en mooiste fietspad van Europa op de fiets en wandel beurs. Hij begint in Oostenrijk in Salzburg en via Tarvisio fiets je dwars door de regio door prachtige natuurgebieden en langs interessante historische steden tot aan de badplaats Grado. Voor meer info kijk op de pagina ‘Sportief’ onder fietsen.