RONDLEIDING DOOR GRADISCA D'ISONZO 

Stad van de veldslagen tussen de Oostenrijkers en de Venetianen.

WAT VALT ER TE ZIEN IN GRADISCA D'ISONZO?

​

DE EEUW VAN DE TURKSE INVASIES

​

Gradisca komt van het Sloveense woord gradišce wat ‘versterkte plaats’ betekent. De eerste keer dat de stad genoemd wordt is in een document van 1160 maar pas in de 15e eeuw wordt de stad bekender. Dit met name omdat het deel uitmaakte van het graafschap van Gorizia, de grotere stad iets verderop waar in het kasteel de Oostenrijkse graaf Leopaldo woonde. Het was de eeuw van de Turkse invasies en plunderingen. Deze graaf had een verdrag getekend met de Turkse Sultan waarin ze overeen waren gekomen dat voor 20 jaar dit gebied niet geplunderd mocht worden als de Turken er doorheen mochten rijden met hun paarden. Dit had tot gevolg dat de Venetiaanse Republiek die sinds 1420 het dichtbij gelegen Friuli in handen had, prooi werd van deze aanvallen en daarvoor eind 15e eeuw besloot middenin het graafschap van Gorizia een groot fort te bouwen op de plek van Gradisca d’Isonzo. Van dit fort met stadsmuren van wel 20 meter hoog, een slotgracht en 7 wachttorens is nog maar een klein deel over.    

​

LEONARDO DA VINCI

​

Na de 20-jarige wapenstilstand duurde het niet lang voordat de Turken het fort aanvielen en deze stad de hoofdrol kreeg in de bloederige slagvelden die hier plaats vonden tussen de Turken, de Oostenrijkers en de Venetianen. De Venetianen hebben zelfs geprobeerd een oplossing te laten maken door niemand minder dan Leonardo da Vinci, hij maakte een heel ingenieus plan om de rond omliggende landen te laten overstromen met het water van de rivier isonzo door middel van sluizen. Dit plan kostte echter te veel geld en is nooit uitgevoerd.  

JOHAN ERNST VAN NASSAU

​

Begin 16e eeuw barstte een ware oorlog los tussen de Habsburgse Keizer Maximiliaan en zijn troepen, en Venetië gedurende de beroemde oorlog van de ‘Lega van Cambrai’ waarbij de Oostenrijkers het fort in handen namen.

De Venetianen hadden versterking nodig en aarzelden niet om zelfs in Nederland hulp te vragen, tegen betaling, aan een ver familielid van prins Willem van Oranje, de twee jaar voor zijn dood geboren Johan Ernst van Nassau. De arme man overleefde de oorlog van Gradisca niet en is in 1617 gestorven in Udine.

In de eeuwen erna heeft Gradisca eigenlijk altijd deel uitgemaakt van het Oostenrijkse Rijk op enkele jaren na toen Napoleon tijdens zijn campagnes deze regio had ingenomen.

Pas na de Eerste Wereldoorlog is het weer deel uit gaan maken van Italië.

BEZOEK DE OMRINGENDE WIJNSTREEK COLLIO EN DE DICHTBIJ GELEGEN STAD GORIZIA "CULTURELE EUROPESE HOOFDSTAD IN 2025 SAMEN MET NOVA GORICA"

​

Gradisca d’Isonzo is niet groot en in een paar uur goed te bezoeken. Combineer het bezoek met een uitstapje naar Gorizia of de omringende heuvelachtige wijnstreek Collio, beroemd voor de met name uitstekende witte wijnen waarvan enkele typische regionale wijnen zijn zoals Friulano, Ribolla Gialla en Malvasia.